Trong điều kiện khí hậu nhiệt đới gió mùa như Việt Nam, bệnh đốm vằn (Rhizoctonia solani) luôn là mối lo ngại lớn đối với bà con nông dân canh tác lúa nước, đặc biệt vào mùa mưa. Đây không chỉ là bệnh thường gặp mà còn là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến hiện tượng đổ ngã và chết cây lúa non, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng hạt lúa vào cuối vụ.

1. TẠI SAO BỆNH ĐỐM VẰN ĐÁNG LO NGẠI

1.1 Gây tổn thương nghiêm trọng cho bẹ lá và thân gốc
Nấm Rhizoctonia solani thường xuất hiện đầu tiên ở các bẹ lá dưới – nơi có độ ẩm cao và thiếu ánh sáng, nhất là sau những cơn mưa lớn. Từ đây, bệnh lan sâu vào thân gốc, gây thối mô và phá vỡ các mô nâng đỡ quan trọng của cây lúa. Khi mô nâng đỡ bị hủy hoại, cây trở nên yếu ớt, không còn khả năng chống đỡ trước mưa gió hay trọng lượng bông lúa → dẫn đến đổ ngã nghiêm trọng, đặc biệt là sát thời điểm thu hoạch, gây tổn thất lớn.

1.2 Làm suy giảm sinh lý và sức đề kháng của cây lúa
Không dừng lại ở tổn thương cơ học, nấm còn làm thối bẹ lá, giảm hiệu suất quang hợp. Khi quang hợp kém, quá trình hấp thụ và chuyển hóa dinh dưỡng bị rối loạn → cây còi cọc, thân mảnh, lá vàng, dễ bị nhiễm các bệnh thứ cấp khác. Hiện tượng đổ ngã không chỉ do gió mưa, mà chính từ việc cây lúa yếu đi từ bên trong.

1.3 Khả năng lây lan cực nhanh trong điều kiện ẩm ướt
Mùa mưa là điều kiện lý tưởng cho nấm Rhizoctonia phát triển và lan truyền. Bào tử nấm có thể lan qua nước tưới, gió, công cụ lao động hoặc ngay cả côn trùng. Đặc biệt, nếu bà con sạ dày, bón nhiều đạm, hoặc để lúa trổ vào đúng thời điểm mưa nhiều thì bệnh có nguy cơ bùng phát mạnh, lan nhanh toàn ruộng chỉ trong vài ngày.

2. DẤU HIỆU NHẬN BIẾT SỚM BỆNH ĐỐM VẰN

Để hạn chế thiệt hại, việc nhận biết sớm là vô cùng quan trọng. Một số biểu hiện đặc trưng cần chú ý bao gồm:

+ Trên bẹ lá và thân gốc: xuất hiện các vết đốm tròn, màu trắng xám, đôi khi có dạng vằn như da beo, kèm theo mùi hôi thối nhẹ ở vị trí bị bệnh.

+ Trên bông lúa: bông bị khô, lép, nhiều trường hợp không thể trổ bông hoặc bông bị chết giữa chừng.

+ Toàn thân cây: bẹ lá mềm nhũn, cây dễ đổ dù chưa có gió lớn, đặc biệt là vùng gần mặt nước.

3. GIẢI PHÁP PHÒNG TRỊ HIỆU QUẢ

Muốn quản lý tốt bệnh đốm vằn, cần kết hợp đồng bộ nhiều biện pháp từ trước khi gieo sạ đến khi lúa gần thu hoạch:

3.1 Biện pháp canh tác và giống

+ Làm đất kỹ, vệ sinh đồng ruộng sạch sẽ sau mỗi vụ, tiêu hủy tàn dư thực vật, hạn chế nơi trú ngụ của nấm bệnh.

+ Sạ thưa, đặc biệt ở những vùng thường xuyên mưa hoặc đất trũng thấp.

+ Chọn giống có khả năng kháng bệnh, cây sinh trưởng khỏe, chống chịu tốt với thời tiết bất lợi.

3.2 Quản lý dinh dưỡng hợp lý

+ Bón phân cân đối, đặc biệt hạn chế bón thừa đạm.

+ Bổ sung phân trung vi lượng (Ca, Mg, Si, Zn...) giúp cứng cây, dày lá, tăng sức đề khá ng tự nhiên.

3.3 Phun phòng bệnh đúng thời điểm

Áp dụng phun ngừa định kỳ bằng các chế phẩm đặc trị đốm vằn hoặc có hoạt chất sinh học an toàn:

+ Lần 1: 27–30 ngày sau sạ (trước khi siết nước giữa vụ).

+ Lần 2: Khi tim đòng đạt 1mm hoặc giai đoạn lúa ôm bắp.

Đây là hai giai đoạn cây dễ nhiễm bệnh nhất, nếu chủ động xử lý, sẽ giúp ngăn chặn nguy cơ bùng phát sớm.

3.4 Khi có dấu hiệu bệnh phát triển:

+ Phải phun trừ ngay, tránh để bệnh lan ra diện rộng.

+ Ưu tiên sử dụng các loại thuốc sinh học hoặc thuốc đặc trị kết hợp, tránh lạm dụng hóa chất một chiều gây kháng thuốc.

Kết luận

Bệnh đốm vằn không chỉ là vấn đề thường gặp mà còn là thủ phạm âm thầm nhưng nguy hiểm, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sự sinh trưởng và phát triển của lúa. Nếu không kịp thời phát hiện và phòng trừ, hậu quả có thể là đổ ngã hàng loạt, thất thoát năng suất nghiêm trọng.

-----------------------------------------------------------

#NôngNghiệpBềnVững #ĐốmVằnHạiLúa #BệnhLúaMùaMưa #PhòngTrịBệnhLúa #LúaKhỏeNăngSuấtCao #KinhNghiệmLàmLúa

-----------------------------------------------------------

Hãy inbox hoặc gọi hotline, sẽ có nhân viên liên hệ tư vấn chi tiết nhất cho Quý Khách:

Hotline: (028)3756 1321

Email: [email protected]

Facebook: / phanbondainghia123 

Website: https://phanbondainghia.vn

Zalo: https://zalo.me/phanbondainghia

Cảm ơn các quý nhà nông đã xem và chúc các quý nhà nông có một vụ mùa bội thu!

Địa Chỉ: B4/24, Trần Đại Nghĩa, Ấp 2, X. Tân Kiên, H. Bình Chánh, TP.HCM.

Nhà máy: Lô A4, Đường số 5, KCN Hải Sơn, Đức Hòa, Long An.